Visie regering op preventie herhaalabortus ondermaats

Door Kees van Helden

Onlangs kwam het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) met een plan van aanpak om het aantal herhaalabortussen te verminderen. Een nobel doel maar de inhoud stelt teleur.

Van de ruim 31.000 vrouwen die in 2020 voor een abortus kwamen, had ruim een derde al eerder een abortus ondergaan. Een deel van de vrouwen (188) had zelfs al vijf of meer abortussen achter de rug. Dit blijkt uit de laatste jaarrapportage van de Wet Afbreking Zwangerschap (Wafz).

Over dit laatste maakt het ministerie van VWS zich terecht zorgen. Op 8 juli stuurden minister Ernst Kuipers en staatsecretaris Maarten van Ooijen een brief naar de Tweede Kamer met de titel: ”Visie op preventie en ondersteuning bij onbedoelde zwangerschappen”. Het is een uitgebreide brief waarin, naast andere zaken, vier stappen worden besproken om het aantal herhaalde abortussen omlaag te brengen.

Huwelijk

Allereerst wil het ministerie onbedoelde zwangerschappen voorkomen. Men wil inzetten op „relationele en seksuele voorlichting, educatie en gratis en toegankelijke anticonceptie voor personen in een kwetsbare situatie gericht op alle leeftijdsgroepen.”

Ook christelijke organisaties geven al jaren relationele en seksuele voorlichting, alleen met een andere boodschap dan de minister voor ogen heeft. Zo is de visie van Kies Leven dat seksualiteit binnen de veiligheid van het huwelijk hoort. Immers als er een zwangerschap mag ontstaan binnen een huwelijk zoals God dat heeft bedoeld, kan het ook wel ongepland zijn maar geeft het andere problemen dan bijvoorbeeld een zwangerschap bij tieners of uit een one-night stand.

Schijnveiligheid

Het gratis ter beschikking stellen van anticonceptie aan personen in kwetsbare situaties roept vragen op. De brief benoemt een aantal voorbeelden zoals: „een situatie waarin de toegang tot anticonceptie door derden wordt afgesneden.” Wat voor situatie heeft de minister hier voor ogen? En hoe gaat de minister beoordelen en bepalen wie tot die kwetsbare groep behoren? Gratis voorbehoedsmiddelen kunnen immers ook geheel verkeerd uitpakken. Het is algemeen bekend dat pilgebruik niet honderd procent veilig is, terwijl de gebruiker juist vaak denkt volledig beschermd te zijn. In mijn vorige functie als directeur bij stichting Schreeuw om Leven heb ik veel vrouwen gesproken die zwanger waren geraakt ondanks dat ze de pil gebruikten. Gratis verstrekken van anticonceptie kan leiden tot schijnveiligheid waardoor er niet minder maar juist meer onbedoelde zwangerschappen ontstaan. Daarom richten wij ons in de voorlichting op de Bijbelse lijn van gemeenschap binnen de veiligheid van het huwelijk.

De tweede pijler die de bewindslieden noemen is ondersteuning bij onbedoelde zwangerschap. Er moet goede en laagdrempelige informatievoorziening komen én keuzehulp. De autonomie en de keuzevrijheid van de vrouw staan bij de minister centraal. Binnen deze pijler staan het aborteren van een kindje en het uitdragen van een zwangerschap op gelijk niveau. De autonome vrouw bepaalt de keuze. Maar waar is hier de keuze van het kindje? En wat als dit kindje een vrouw blijkt te zijn? Wanneer begint dan háár recht om zelf te beslissen als vrouw? De beschermwaardigheid van het ongeboren kindje blijft volledig buiten beeld bij de minister. Momenteel is er een Landelijk Informatiepunt voor onbedoelde zwangerschappen en keuzehulp beschikbaar dat wordt beheerd onder supervisie van de pro-choice organisatie FIOM. Waarbij pro-choice gelijk is aan pro-abortus, want men streeft niet naar het voorkomen van abortus.

Risico

Op de site van FIOM is te lezen dat vrouwen gevolgen kunnen hebben van hun abortus en dat ze daarvoor steun kunnen krijgen. Tevens wordt vermeld dat uit onderzoek onder 325 vrouwen (Van Ditzhuizen) blijkt dat vrouwen die een abortus ondergaan niet meer risico lopen op psychische problemen dan andere vrouwen. Terwijl een ander onderzoek uit Duitsland onder ruim 35.000 vrouwen juist andere bevindingen laat zien. Een onderzoek van het AMC uit 2015 laat zien dat vrouwen die gecuretteerd zijn een fors verhoogde kans hebben op vroeggeboorte van hun kindje bij een volgende zwangerschap. Het AMC spreekt over zeventig procent grotere kans dat zo’n zwangerschap voor de 32 weken eindigt. Deze informatie ontbreekt in de voorlichting bij FIOM. Het zou heel goed zijn als deze informatie ook te vinden is op een voorlichtingssite die zo’n prominente rol speelt in de plannen van de minister.

Mammamaatje

Ten derde wil het ministerie zich inzetten voor integrale hulp bij de eerste duizend dagen nadat een onbedoelde zwangerschap is uitgedragen. Een vrouw kan dan ondersteuning krijgen van bijvoorbeeld een buddy. Dit is iemand die de ouder(s) met een luisterend oor en/of praktische hulp bijstaat. Een uitermate krachtig en goed instrument. Bij Kies Leven worden buddy’s ”mammamaatjes” genoemd. Deze worden zelf ondersteund door een team met specialistische kennis op financieel, juridisch en praktisch gebied… We hebben de afgelopen jaren in de praktijk gezien dat dit zijn vruchten afwerpt. Onbedoeld zwangere vrouwen staan er vaak helemaal alleen voor. Daarom ondersteunen wij deze derde pijler van harte.

Beschermwaardigheid

De vierde en laatste pijler die het ministerie voorstelt betreft onderzoek en monitoring. Het is opvallend dat er onderzoek moet komen dat inzicht biedt in de omstandigheden die leiden tot een onbedoelde zwangerschap en de omstandigheden die vrouwen doen besluiten tot zwangerschapsafbreking. Is het niet een taak van elk abortuscentrum dat ze de reden voor een abortus moeten noteren? Die cijfers moeten al jaren beschikbaar zijn. En bovendien hebben pro-life organisaties hierover al veel eigen gegevens verzameld. Een tweede onderzoek moet inzicht verschaffen in de ervaringen van vrouwen (en mannen) met de zorg en ondersteuning in het traject van een onbedoelde zwangerschap, inclusief een eventuele abortus. Onderzoekt men dan ook de ervaringen opgedaan bij de begeleiding door christelijke organisaties?

De ”Visie op preventie en ondersteuning bij onbedoelde zwangerschappen” toont terecht een grote zorg over het aantal vrouwen dat meermaals een abortus laat uitvoeren. Echter, die andere 20.000 abortussen mogen ook onder die grote zorg geschaard worden! Want uit alles blijkt dat de overheid de absolute beschermwaardigheid van ieder mens in alle fases van het leven negeert. Het prille begin van versmelting van ei- en zaadcel, een wonder van God de Schepper, doet er feitelijk niet toe. In de brief van de minister en de staatssecretaris ontbreekt helaas volledig de liefde en steun voor moeder en kind vanuit de zorg voor de beschermwaardigheid van ieder leven.

De auteur is coördinator bij Kies Leven.