Een vrouw uit Rijsbergen wordt verdacht van doodslag en mishandeling omdat ze tijdens haar zwangerschap drugs en alcohol zou hebben gebruikt. Zo is te lezen op de site van de NOS[1] van 25 augustus jongstleden. Een opmerkelijke vervolging voor mogelijke schade bij het ongeboren kind.
Ongeveer 300 keer per jaar wordt een verzoek bij de rechtbank ingediend om een ongeboren kind onder toezicht te stellen. De redenen kunnen bijvoorbeeld zijn dat de moeder kampt met psychische problemen of zoals in deze situatie zij door haar gedrag het leven van het ongeboren kind in gevaar brengt.
Op verschillende sites[2][3][4] is te lezen dat zo’n verzoek pas mogelijk is na de levensvatbaarheidsgrens van vierentwintig weken, zoals die ook bij abortus wordt gehanteerd. Op deze sites wordt dus op een of andere manier een relatie gelegd met abortus. Ondanks dat in de abortuswet die vierentwintig wekengrens niet wordt genoemd, Volgens de memory van toelichting bij de Wet Afbreking Zwangerschap is abortus toegestaan totdat het kindje volgens de huidige medische kennis en ontwikkeling, buiten de baarmoeder in leven kan blijven.
Op de website van de kinderbescherming van het ministerie van justitie en veiligheid staat een opmerkelijke passage:
“Is een maatregel nodig? Dan dient de Raad voor de Kinderbescherming hiervoor een verzoek in bij de rechter. De Raad voor de Kinderbescherming kan de rechter vragen om een ongeboren kind onder toezicht te stellen. Dit kan op ieder moment in de zwangerschap.”[5]
Let op de formulering in de laatste regel van de passage: “Dit kan op ieder moment in de zwangerschap”. Dat is iets geheel anders dan de zogenaamde vierentwintig wekengrens! Het is ook begrijpelijk dat een kind onder toezicht gesteld wordt wanneer het kind door het gedrag van de moeder ernstig risico loopt op schade! Immers alcohol en drugsgebruik vóór de vierentwintig wekengrens is niet minder gevaarlijk voor het kind dan na die periode[6][7].
In november 2020 werd bij de rechtbank in Den Haag[8] een verzoek ingediend om een kind onder toezicht te stellen bij een zwangerschapsduur van ver vóór de 24 wekengrens.
De zwangerschapsduur werd geschat op zestien tot negentien weken. De beoordeling van de rechter was: “dat het dringend en onverwijld noodzakelijk is dat het ongeboren kind van de moeder, hangend een nader in te stellen onderzoek naar de vraag of de ondertoezichtstelling geboden is, voorlopig onder toezicht wordt gesteld.” Tevens stelt de rechter: “De kinderrechter acht het gedwongen kader van een voorlopige ondertoezichtstelling daarom noodzakelijk om zicht te kunnen houden op het ongeboren kind en de veiligheid en de bescherming van het ongeboren kind te waarborgen.” Opvallend is dat de kinderrechter hier spreekt over een “ongeboren kind” en niet over een klompje cellen of een foetus bij zestien tot negentien weken zwangerschap.
Zowel de informatie op de website van kinderbescherming als de uitspraak van de rechter laten zien dat een ongeboren kind, ruim voor de levensvatbaarheidsgrens onder toezicht gesteld kan worden. Op de website van de kinderbescherming is tevens te lezen dat: “Ongeboren en geboren kinderen hebben dezelfde rechten voor de wet als het gaat om kinderbescherming. Dat betekent dat er ook hulp beschikbaar is voor ongeboren kinderen en hun moeders.”
Deze feiten maken dat de abortusgrens die gehanteerd wordt eens zorgvuldig moet worden bekeken.
Een kind kan gerechtelijk onder toezicht gesteld worden als door het handelen van de moeder het kind schade berokkend kan worden. Hiertegen moet het worden beschermd ongeacht de zwangerschapsduur.
Echter als een kind door het handelen van de moeder gedood kan worden door het laten uitvoeren van een abortus, dan is dat in Nederland tot vierentwintig weken zwangerschap geen probleem. Dit is niet uit te leggen. Het handelen van een moeder met de dood van haar kind tot gevolg lijkt mij nog ernstiger dan dat het gezondheidsschade oploopt door drank of drugsgebruik. Zou niet elk kind dat een abortus boven het hoofd hangt, door de kinderbescherming onder toezicht gesteld moeten worden?
Kees van Helden
Coördinator vereniging Kies Leven
[1] Vervolgd voor drugsgebruik tijdens zwangerschap: ‘Waar ligt de grens?’ (nos.nl)
[2] Foetus onder toezicht van gezinsvoogd – Zorg+Welzijn
[3] De mogelijkheid van ondertoezichtstelling van het nog ongeboren kind bij twijfels over de veiligheid van de thuissituatie | NTVG
[4] Familierecht – OTS ongeboren kind Indien de ouders van een kind niet kunnen voorzien in de behoeften – Studeersnel
[5] Ongeboren kinderen | Thema’s | Raad voor de Kinderbescherming
[6] Alcohol en drugs tijdens zwangerschap | VNN
[7] Roken, alcohol & drugs, 0-12 weken zwanger, Van A naar Baby A naar Baby – Verloskundigenpraktrijk Duiven – Westervoort
[8] ECLI:NL:RBDHA:2020:12532, Rechtbank Den Haag, C/09/602127 / JE RK 20-2580 (rechtspraak.nl)
Andere berichten
