De abortuswetgeving in ons land kent nog steeds voor- en tegenstanders. De wet was een liberaal compromis met enerzijds de beschermwaardigheid van het ongeboren leven (het kind) en anderzijds de noodsituatie van de vrouw (de moeder). De pro-life groep zou het liefst de wet terugdraaien en abortus zien verdwijnen uit ons land. Ze merkt bovendien dat de bescherming van het kind in de praktijk nauwelijks nog wordt meegewogen. Maar ook de zogenaamde pro-choice groep is inmiddels een felle tegenstander en wil dat de wet verdwijnt opdat wereldwijd vrouwen te allen tijde vrij over kunnen gaan tot een abortus. Daartoe komen zij in Nederland met voorstellen.
Zo diende Corine Ellemeet (GroenLinks) een initiatiefnota1 in om vanuit Nederland abortuspillen te kunnen versturen naar landen waar abortus verboden of zeer beperkt is. De vrouwen in nood moeten daar toch wel geholpen kunnen worden. Dat daarbij de wetten van de betreffende landen worden overtreden, of in ieder geval worden omzeild, dat is voor haar van ondergeschikt belang. In de nota roept zij de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport op om per ministeriële regeling mogelijk te maken dat vrouwen uit de EU een digitaal consult kunnen krijgen bij Nederlandse abortuszorgverleners om dan vervolgens die abortuspillen per post opgestuurd te krijgen.
Op 8 december 2023 stuurde minister Ernst Kuipers per brief een reactie2 aan de Tweede Kamer op deze initiatiefnota van Corinne Ellemeet. De minister deelt mee dat de Geneesmiddelenwet (Gnw) hier al voldoende mogelijkheden toe biedt. Sinds 11 april 2023 is namelijk de beleidsregel ‘Voorschrijven via internet’ van kracht, waarmee aan artsen ruimte wordt geboden om via een digitaal consult medicatie voor te schrijven. Dit is nu gedoogbeleid en zal op een later moment worden omgezet in wetgeving. Het versturen van medicatie door apothekers naar andere EU-lidstaten was al mogelijk.
Echter op dit moment wordt het per post versturen van abortuspillen zonder gedegen consult al volop gecoördineerd vanuit Nederland en onder een Nederlandse abortusvergunning! Het in Amsterdam gevestigde Women on Waves, van Rebecca Gomperts, kreeg, volgens een video van persbureau Reuters, in de zomer van 2022 met haar organisatie Aid Access alleen al vanuit Amerika dagelijks 4.000 aanvragen3 voor abortuspillen ter waarde van $ 150,- per set. Terwijl andere nieuwsberichten spreken over wekelijks 4.000 sets. Het gaat hier om hele grote bedragen. Reuters meldt tevens dat de abortuspillen kunnen worden gebruikt tot 10 weken zwangerschap. Dit staat ook op de site van Aid Access. Terwijl de Nederlandse vergunning voor abortuspillen maar wettelijk ruimte geeft tot 63 dagen zwangerschap gerekend vanaf de eerste dag van de laatste menstruatie. Wat gaat hier mis?
Onzorgvuldigheid en gevaren bij abortuspillen per post
De zorgvuldigheid bij het versturen van abortuspillen per post ontbreekt. Enkele onzorgvuldigheden zijn.
- Het is onmogelijk om digitaal op afstand met honderd procent zekerheid te bepalen hoever de zwangerschap bij de vrouw gevorderd is. De verstrekker moet de vrouw op haar woord geloven. Het is vastgesteld dat abortuspillen geslikt zijn na de toegestane periode.4
- Aid Access van Rebecca Gomperts noemt op de site ook de risico’s van een mogelijke buitenbaarmoederlijke zwangerschap5. Deze kan alleen vastgesteld worden met een echo. En dat is onmogelijk via e-mail of internet.
- Het is niet controleerbaar of de pillen wel voor de aanvraagster zelf zijn bedoeld. Misbruik van abortuspillen is al vastgesteld6.
- De medische voorgeschiedenis van de vrouw is niet bekend, waardoor levensgevaarlijke situaties kunnen ontstaan.
Daarnaast is het onverantwoord dat de vrouw de pillen inneemt in een land waar abortus beperkt of zelfs verboden is. Zeker gezien de informatievoorzieningen7 die Nederlandse abortuscentra zelf geven omtrent het gebruik van de abortuspil in hun informatiefolders en websites.
Een aantal door abortuscentra benoemde aandachtspunten op een rij:
- Het risico op ernstig bloedverlies waarna zelfs een bloedtransfusie nodig kan zijn.
- Daarom moet bij de thuisabortus een tweede (volwassen) persoon aanwezig zijn8910.
- Het is belangrijk dat, voor noodgevallen, vervoer naar het ziekenhuis11 beschikbaar is.
- Een zuigcurettage zou veiliger zijn dan de abortuspil.
Uit al deze informatie op websites van abortuscentra blijkt dat abortuspillen niet altijd feilloos werken. De kans op een onvolledige abortus is heel reëel en dan is een zuigcurettage alsnog nodig. Kan dat dan in een land waar abortus beperkt of verboden is? Welke risico’s lopen deze vrouwen? En wat als ze inderdaad een buitenbaarmoederlijke zwangerschap blijken te hebben? Daar doen abortuspillen niets mee. De vrouw heeft dan een operatie nodig om meestal de eileider met het kindje erin operatief te verwijderen.
Nogmaals Rebecca Gomperts
In het televisieprogramma Nadia12 van 19 november 2023, deed Rebecca Gomperts een opmerkelijke uitspraak. Ze antwoordde op de vraag van de presentatrice, “Is het een mens bij een zwangerschap?” met: “Moet ik je eerlijk zeggen, dat doet er helemaal niet toe. Dat is absoluut niet relevant.” Zij staat voor abortus tot aan de geboorte en dat de vrouw daarover beslist. Gezien haar enorme omzet met abortuspillen is het begrijpelijk dat ze geen belemmeringen voor abortus wil zien.
Internationale Kinderrechten
In de preambule van het Verdrag inzake de Rechten van het Kind van de Verenigde Naties uit 1989, dat ook Nederland heeft geratificeerd, staat: “Indachtig het feit dat, zoals aangegeven in de Verklaring van de Rechten van het Kind [uit 1959, -KvH], ‘het kind, vanwege zijn lichamelijke en geestelijke onvolwassenheid, zowel voor als na de geboorte bijzondere waarborgen en zorg nodig heeft, met inbegrip van passende rechtsbescherming’” Kinderen hebben dus recht op bescherming, zowel voor als na de geboorte. Abortus past hier duidelijk niet bij.
Het doel van de Wet Afbreking Zwangerschap is recht te doen aan het ongeboren leven én aan de noodsituatie van de vrouw. De initiatiefnota van Corinne Ellemeet om abortuspillen per post te kunnen versturen na online contact, voorziet in geen van beide. De ontwikkelingen van de abortuswetgeving in ons land van de laatste jaren zijn eerder van ideologische aard dan dat die vrouwen daadwerkelijk helpen.
Kees van Helden
Coördinator vereniging Kies Leven
1 Initiatiefnota van het lid Ellemeet over Toegang tot veilige en legale abortuszorg voor iedereen | Tweede Kamer der Staten-Generaal
3 Surge in U.S. demand for Dutch abortion pills after Roe v. Wade decision | Reuters
4 Britse vrouw (44) krijgt 28 maanden cel omdat ze abortuspil nam na wettelijke limiet | Buitenland | hln.be
5 What is an ectopic pregnancy? @ AidAccess
6 Doodslagverdachte en acht maanden zwangere vriendin gebruikten drugs en abortuspillen | Binnenland | AD.nl
7 abortuspil-internet-folder-022015.pdf (vrelinghuis.nl)
8 Abortus Hulpverlening | Ongewenst zwanger, help wat nu? | Nederland (gynaikonklinieken.nl)
9 Wanneer is de abortuspil geschikt bij ongewenste zwangerschap? (bloemenhove.nl)
10 Kies een behandeling | Sense.info
11 Stimezo_folder_Abortuspil_2023.pdf (stimezo-zwolle.nl)
12 Nadia | een gesprek over voor of tegen abortus zijn (youtube.com)